یکی از سوالاتی که توسط کاربرانی که مایل به انتقال به سیستم‌عامل لینوکس هستند مطرح می‌شود، انتخاب توزیع است. چرا انواع مختلفی از لینوکس وجود دارد؟ کدامیک مناسب‌تر است؟

توزیع چیست؟
اصلا توزیع چیست؟ همانطور که می‌دانید، سیستم‌عامل لینوکس به خودی خود یک سیستم‌عامل آزاد و رایگان است. لینوکس را هر کس می‌تواند جمع‌آوری کرده و به نام خودش به رایگان عرضه کرده و به فروش برساند. علت چیست؟ سیستم‌عامل لینوکس از بخش‌های بسیار زیادی تشکیل شده که هر بخش آن توسط عده‌ای خاص توسعه می‌یابد که هر یک در یک سمت جهان قرار دارند. معروف است که می‌گویند لینوکس مانند هواپیمایی است که هر قسمت آن را در یک کشور ساخته‌اند. (البته این نکته نقطه قوت آن به شمار می‌رود.) در صورتی که شما به عنوان یک کاربر بخواهید یک لینوکس داشته باشید، باید تمام این قطعات را جداگانه جمع‌آوری کرده و پس از کامپایل استفاده نمایید. درصد کمی از مردم این امکان و توانایی را دارند. بنابراین افراد و شرکت‌هایی اقدام به جمع‌آوری این قطعات مجزا و قرار دادن آنها کنار هم کرده‌اند و علاوه بر آن برای این مجموعه برنامه‌های نصب و مدیریت نوشته‌اند تا کار نصب و مدیریت سیستم را برای کاربران آسان کنند. به این مجموعه‌ها که توسط افراد و شرکت‌ها گرداوری شده است، توزیع یا Distribution لینوکس می‌گویند.

علت تنوع توزیع‌ها چیست؟
هر یک از توزیع‌های لینوکس دارای ویژگی‌های خاصی است که آنرا از توزیع دیگر متمایز می‌کند. مثلا ممکن است برنامه‌های نصب آنها با هم تفاوت داشته باشند (البته اصول نصب همه لینوکس‌ها یکسان است) و یا ابزارهای مدیریتی گرافیکی تهیه شده با هم متفاوت باشند و یا نسخه برنامه‌هایی که با یک توزیع خاص ارائه می‌شوند جدیدتر یا قدیمی‌تر باشند، محل فایل‌های پیکربندی آنها متفاوت باشد، و یا ممکن است توزیع‌هایی مخصوص امور خاص طراحی شده باشند. مثلا مخصوص سرویس‌دهنده‌ها، مخصوص ایستگاههای کاری، مخصوص کامپیوترهای قدیمی، مخصوص مدیریت شبکه و به همین ترتیب. بنابراین هر فرد یا گروه خلاقی می‌تواند توزیع مخصوص خود را ارائه نماید. مثلا برخی از توزیع‌ها برای نصب و پیکربندی آسان بهینه سازی شده‌اند.
توزیع‌ها به دو صورت تجاری و رایگان ارائه می‌شوند. یعنی در ازای دریافت برخی از آنها باید پول پرداخت شود و برخی از آنها رایگان هستند. البته به هر حال شما در اکثر موارد قادرید تا یک توزیع لینوکس را چه رایگان و چه تجاری به تعداد نامحدود کپی و توزیع نمایید. اکثر توزیع‌های غیر تجاری و برخی از توزیع‌های تجاری بصورت رایگان از سایت‌های مربوطه قابل دانلود هستند.
در صورتی که لینوکس را یاد بگیرید، مهم نیست از چه توزیعی استفاده کنید. چون همه آنها ذاتا شبیه هم هستند و تمام اموری که در یک توزیع انجام می‌دهید، در توزیع دیگر نیز قابل انجام خواهد بود (شاید به نحو دیگر).
برخی از توزیع‌ها از ایجاد تغییرات و بهینه‌سازی‌هایی در توزیع‌های دیگر ایجاد شده‌اند که آنها را توزیع‌های مبتنی بر یک توزیع می‌نامند. مثلا توزیع لیبرانت یک توزیع مبتنی بر دبیان است. یا مثلا توزیع فارسی شبدیکس یک توزیع مبتنی بر کناپیکس است که در آن امکانات فارسی اضافه شده است.

بالاخره کدام را انتخاب کنیم؟
خوب، در بازار ایران در مورد انتخاب توزیع محدودیت‌های فراوانی وجود دارد. با توجه به توزیع‌های موجود در بازار، برای مصارف زیر توزیع‌های مقابل آن توصیه می‌شوند:

مصرف میزکار(Desktop)/ایستگاه‌کاری – کاربران تازه‌کار: زوزه (SuSE)، ردهت (Redhat)، لیبرانت (Libranet)
مصرف میزکار(Desktop)/ایستگاه‌کاری – کاربران حرفه‌ای: دبیان (Debian)، اسلاکور (Slackware)، لیبرانت (Libranet)
مصرف سرویس‌دهنده: دبیان (Debian)، ردهت (Redhat)
دیسک‌های زنده: کناپیکس (Knoppix)، شبدیکس (Shabdix)

اگر تاحالا تصميم نگرفته ايد که از کدام نسخه لينوکس استفاده کنيد الان وقتشه , توجه کنيد که همه نسخه هاي لينوکس مثل همديگه نيستن , بعضي وقتا تفاوت ها خيلي بزرگن , خب ما اينجا در مورد اکثر نسخه هاي مهم لينوکس صحبت ميکنيم , ممکنه براي کاربران تازه کار لينوکس درک اين مطلب مشکل باشه که چه فرقي بين نسخه هاي مختلف لينوکس وجود داره , مثلا SuSE چه فرقي با Redhat داره يا همچين چيزي , شايد فکر کنيد لينوکس لينوکسه , اين تا حدودي درسته :) مثلا همه نسخه هاي لينوکس از دستور Cp براي کپي کردن فايل استفاده ميکنن ولي خب رو Fhs خيلي با هم فرق دارن :) در واقع فقط تجربه شخصيه که باعث
ميشه از يکي از نسخه هاي لينوکس استفاده کنيد :)

Stampede Linux :
براي پردازنده هاي Alpha و Intel ساخته شده , عملا به درد مهندسين سخت افزار ميخوره يا System Administrator هاي Unix , انتخاب خوبي براي کاربر تازه کار نيست .
Spampete.org

Phat Linux :
Phat Linux بهترين نسخه لينوکس براي شروع کار با لينوکسه , مخصوصا براي کاربراني که با Windows زياد کار کرده اند مناسبه چون سعي شده همه کارها با Wizard ها و ... پيش بره .
Phat Linux ميتونه رو يک پارتيشن ويندوز ( بجز Ntfs ) اينستال بشه و روند نصب خود سيستم
عمل بسيار سريعه .
PhatLinux.org

SuSE :
SuSE براي Alpha , Power PC , Intel و Sparc ساخته شده , SuSE از طريق YaST يک روش ساده و User Friendly براي نصب شدن داره , همچنين با مقدار زيادي برنامه هاي جانبي بيرون مياد , مثلا SuSE 8 Proffesional که الان تو بازار ايران هم پيدا ميشه ۷ تا سيديه , SuSE تا حدودي مخصوص کاربران حرفه اي لينوکسه , مهم ترين خاصيت SuSE اينه که Journaling FS هارو ساپرت ميکنه , يعني ميتونين رو يک پارتيشن ReiserFS نصبش کنيد که در Stable بودن بي همتاست :)
SuSE.com

Yellow Dog :
فقط براي PowerPC ساخته شده , براي کسايي که ميخوان يه سرور انعطاف پذير و امن داشته باشن مناسبه , همچنين رو مکينتاش هم نصب ميشه .
Yellowdoglinux.com

Linux Mandrake :
بر اساس Redhat ساخته شده , از خيلي جهات کاملا شبيه Redhat ه ! همه کارها انقدر ساده شده که يه کاربر عادي بتونه بدون هيچ مشکلي هر کاري که لازمه انجام بده , رشد Mandrake
بسيار خوب بوده و تو همين مدت کم توانسه علاقه مندان خودش رو پيدا کنه , انتخاب خوبي براي کاربر متوسط يا حرفه اي نيست . Mandrake تو سال 2000 يکي از پرفروشترين لينوکس هاي بازار بوده :) خيلي از Mandrake ها رو پارتيشن هاي Fat نصب ميشن و حتي از طريق ويندوز اجرا ميشن :) به نظر من اين از عوامل مهم پيشرفت Mandrake بوده
 
Linux-mandrake.com